مواردی که در روایات آمده که اگر مرتکب شود، «جز خودش را ملامت نکند» می‌تواند راهنمای خوبی برای استجماع قوانین باشد.
نمونه‌ی 1 (حدیث): قَالَ رَسُولُ اللهِ (صلّی الله علیه و آله و سلّم): «مَنْ بَاتَ عَلَى سَطْحٍ غَیرِ مُحَجَّرٍ فَأَصَابَهُ شَیءٌ فَلَا یَلُومَنَّ إِلَّا نَفْسَهُ»1
نمونه‌ی 2 (حدیث): قَالَ رَسُولُ اللهِ (صلّی الله علیه و آله و سلّم): «مَنْ صَلَّى مُقْتَعِطاً فَأَصَابَهُ دَاءٌ لَا دَوَاءَ لَهُ فَلَا یلُومَنَّ إِلَّا نَفْسَهُ»2
نمونه‌ی 3 (حدیث): قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ (علیه‌السلام): «مَنْ عَرَّضَ نَفْسَهُ لِلتُّهَمَةِ فَلَا یلُومَنَّ إِلَّا نَفْسَهُ»3
نمونه‌ی 4 (حدیث): عَنْ أَبِی عَبْدِ اللهِ (علیه‌السلام) قَالَ: «مَنْ تَعَمَّمَ وَ لَمْ یتَحَنَّک فَأَصَابَهُ دَاءٌ لَا دَوَاءَ لَهُ فَلَا یَلُومَنَّ إِلَّا نَفْسَهُ»4
نمونه‌ی 5 (حدیث): عَنْ أَبِی عَبْدِ اللهِ (علیه‌السلام) قَالَ: «مَنِ اعْتَمَّ فَلَمْ یَدِرِ الْعِمَامَةَ تَحْتَ حَنَکهِ فَأَصَابَهُ أَلَمٌ لَا دَوَاءَ لَهُ فَلَا یَلُومَنَّ إِلَّا نَفْسَهُ»5
البته موارد 4 و 5 فقط جهت نمونه بیان شد ولی از جهت این که موضوعش روشن نیست، نمی‌توان از آنها استجماع قانون یا قاعده نمود.
……………………………………….
1. محاسن، محدث برقی، جلد 2، صفحه‌ی 622. ترجمه: استاد اعظم (صلّی الله علیه و آله و سلّم) فرمودند: کسی که بر بام بدون حصاری بخوابد و چیزی به او برسد، جز خودش را ملامت نکند.
2. عوالی اللئالی العزیزیة فی الأحادیث الدینیة، ابن ابی جمهور احسایی، جلد 2، صفحه‌ی 214، باب الصلاة. ترجمه: هر کس بدون این که تحت الحنک بیاندازد، نماز بخواند، پس دردی بدون درمان به او برسد، پس جز خودش را ملامت نکند.
3. إرشاد القلوب إلى الصواب، دیلمی، جلد 1، صفحه‌ی 20، الباب الثانی فی الزهد فی الدنیا. ترجمه: کسی که خودش را در معرض تهمت قرار دهد، جز خودش را ملامت نکند.
4. کافی، محدث کلینی، جلد 6، صفحه‌ی 460. ترجمه: امام صادق (علیه‌السلام) فرمودند: کسی که عمامه بر سر بگذارد و تحت الحنک نیاندازد، اگر درد بی‌درمانی گرفت، جز خودش را ملامت نکند.
5. کافی، محدث کلینی، جلد 6، صفحه‌ی 461. ترجمه: امام صادق (علیه‌السلام) فرمودند: کسی که عمامه بگذارد و تحت الحنکش را دور ندهد، اگر درد بی‌درمانی به او برسد، جز خودش را ملامت نکند.
